Hỏi: xin cha giải thích thêm về quan niệm cho rằng chỉ cần tin Chúa Kitô là được cứu rỗi, chứ không cần phải làm gì thêm về phía con người.
Trả lời :
Cứu rỗi là hy vọng hạnh phúc của mọi người có niềm tin Thiên Chúa là Chúa đầy lòng yêu thương, là “ Đấng cứu chuộc chúng ta, Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và nhân biết chân lý.” như Thánh Phaolô đã quả quyết.( 1Tm2:4)
Liên quan đến vấn đề này, tôi đã đôi lần nói rõ là giữa Công Giáo và Tin Lành có sự khác biệt lớn về vấn đề cứu rỗi (salvation). Anh em Tin Lành cho rằng chỉ cần tin Chúa Kitô thôi là được cứu rỗi và niềm tin này chỉ dựa vào Kinh Thánh mà thôi( sola scriptura). Sỡ dĩ thế, vì họ cho rằng do hậu quả của Tội Nguyên Tổ ( original sin), con người đã mất hết khả năng hành thiện, tức là làm việc lành rồi. Cho nên chỉ còn tin Chúa Kitô là Cứu Chúa ( Savior) là được cứu rỗi mà thôi.
Quan niệm thần học này chỉ đúng một phần. Đó là cậy nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô. Công nghiệp này vô cùng quan trọng và cần thiết cho sự cứu rỗi của con người i; vì nếu không có, thì không ai có thể làm được việc gì với sức riêng mình để đáng được cứu rỗi. Đây là chân lý chúng ta phải tin không chút nghi ngờ.
Tuy nhiên, theo thần học Công Giáo, thì dù bản tính con người có bị băng hoại vì tội Nguyên Tổ, nhưng con người vẫn còn ý muốn tự do ( free will) mà Thiên Chúa đã ban và luôn tôn trọng cho con người xử dụng bao lâu còn sống trên trần thế và trong thân xác có ngày phải chết đi này. Do đó, nếu con người không muốn nhận ơn cứu độ của Chúa Kitô, khước từ Chúa để sống theo ý muốn của riêng mình và sống theo thế gian, thỏa hiệp với ma quỉ, thì Chúa không can thiệp để bắt buộc ai phải sống theo đường lối của Chúa và nhận công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô, Đấng đã đến trần gian để “hy sinh mạng sống mình làm giá chuộc cho muôn người.”( Mt 20:28).
Nhưng công nghiệp cứu chuộc này của Chúa Kitô cũng không đương nhiên hay tự động áp dụng cho hết mọi người mà không cần đòi hỏi con người có muốn lãnh nhận hay không.
Nếu muốn lãnh nhận thì phải sống sao cho phù hợp với những đòi hỏi của đức tin. Bằng cớ hiển nhiên là lời Chúa Giêsu đã nói rõ với các môn đệ xưa như sau:
“Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: Lậy Chúa ! Lậy Chúa ! là được vào Nước Trời cả đâu, nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời mới được vào mà thôi,” ( Mt 7: 21)
Thi hành ý muốn của Cha trên trời có nghĩa là chọn sống theo những đòi hỏi của đức tin để yêu mến Chúa trên hết mọi sự, yêu thương tha nhân như yêu chính mình, thực thi công bằng bác ái và sống trong sạch thánh thiện.
Nếu Chúa không đòi hỏi như vậy, và con người chỉ cần tin thôi, thì Chúa Giêsu đã không nói những lời trên với các môn đệ Người.
Nhưng thế nào là tin?
Tin thì không thể chỉ nói suông ngoài môi miệng được, mà phải sống niềm tin ấy cách cụ thể thì mới có giá trị cứu rỗi.
Thật vậy, Thánh Giacô-bê Tông Đồ đã dạy: “Đức tin không có việc làm là đức tin chết”, ( Gc 2: 17). Ông Abraham, Tổ phụ dân Do Thái, đã trở nên công chính và đẹp lòng Thiên Chúa, vì ông đã thể hiện đức tin và lòng mến Chúa bằng hành động cụ thể khi dám hy sinh con một của mình là Ísaac, như Chúa đòi hỏi để thử thách đức tin và lòng mến của ông. Ông đã đem con lên núi và sắp sát tế con mình làm lễ hy sinh dâng lên Thiên Chúa, thì Chúa đã sai Sứ Thần kịp thời can thiệp để cứu mang sống của Isaac.Thiên Chúa sau đó đã phán bảo ông rằng: “…bởi vì ngươi đã làm điều đó, đã không tiếc con của ngươi, con một của ngươi, nên Ta sẽ thi ân giáng phúc cho ngươi, sẽ làm cho dòng dõi ngươi nên đông, nên nhiều như sao trên bầu trời, như cát ngoài biển khơi….chính vì ngươi đã vâng lời Ta.” ( St 22: 16-18)
Như thế đủ cho thấy là đức tin, đức mến phải có hành động cụ thể đi kèm để chứng minh. Nếu không thì đức tin,đức mến sẽ trở thành vô nghĩa và không giúp ích gì cho ai cứ nói mà không làm, cứ lý thuyết suông mà không có thực hành tương xứng đi kèm..
Kinh nghiệm thực tế đã cho chúng ta thấy rõ là các chế độ cai trị độc đoán, phi nhân,phi luân thì ai cũng biết và nhìn rõ sự mâu thuẫn, trái ngược giữa những gì người cai trị nói và những gì họ thực sự làm trong thực tế. Chính vì sự mâu thuẫn và trơ tráo này mà người dân không còn tin những gì người cai trị nói nữa.
Cũng vậy, nói tin yêu Chúa mà không có việc làm cụ thể đi kèm, thì cũng không giúp ích gì cho ai cả.
Để giúp con người biết sống đức tin, đức mến thực sự, Chúa Giêsu đã chỉ rõ cho các môn đệ xưa và mọi người chúng ta ngày nay phương cách cụ thể như sau:
“ Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy
Cha của Thầy sẽ yêu mến người ấy
Ai không yêu mến Thầy, thì không giữ lời Thầy
Và lời anh em nghe đây
Không phải là của Thầy, nhưng là của Chúa Cha, Đấng đã sai Thầy.” (Ga 14: 23-24)
Nhưng thế nào là yêu và giữ lời Thầy ?
Chúa Giêsu đã giải thích rõ thêm như sau :
“Nếu anh em yêu mến Thầy
Anh em sẽ giữ các điều răn của Thầy” ( Ga 14: 15)
Giữ các điều răn của Thầy có nghĩa là thực thi hai điều răn quan trọng nhất là yêu mến Chúa hết tâm trí và yêu thương người khác như chính mình.
Yêu mến Chúa hết tâm trí thì không thể cũng yêu mến thế gian để chạy theo những quyến rũ về tiền bạc, về vui thú vô luân vô vô đạo, và về danh vọng phù phiếm chóng qua ở đời này. Những ai chỉ chú tâm tham mê tích lũy tiền của ở đời này, mà coi thường chuẩn bị cho đời sau, thì hãy mở tai nghe lời cảnh cáo sau đây của Chúa Kitô :
“Đồ ngốc ! nội đêm nay người ta sẽ đòi lại mạng sống ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai ?. Kẻ nào thu tích của cải cho mình, mà không lo làm giầu trước mặt Thiên Chúa thì số phận cũng như thế đó.” ( Lc 12: 20-21)
Nói rõ cụ thể hơn, tin có Tin Thên Chúa thì không thể đi tìm hay tin một thần linh nào khác giúp cải thiện số phận của mình hoặc giúp mình may mắn thành công trên đường đời. Cụ thể, không được tin bói toán, cầu cơ, cầu hồn, tin phong thủy, bói bài, thầy bùa, thầy pháp… là những tội phạm điều răn thứ nhất dạy phải tôn thờ một Thiên Chúa Ba Ngôi duy nhất mà thôi.
Mặt khác tin yêu Chúa thì không được phép đi tìm những thú vui vô luân vô đạo như đọc sách báo và coi phim ảnh khiêu dâm dẫn đưa đi tìm những thú vui dâm loạn trụy lạc ở Thái Lan, Kampuchia, Mexico, và Viêt Nam, nơi nghèo đói và suy đồi trầm trọng về luân lý đạo đức, đã khiến cho nhiều phụ nữ phải bán thân để kiếm tiền nuôi sống bản thân và gia đình…Thêm vào đó, còn phải kể đến tệ trạng thay vợ đổi chồng, li hôn li dị chỉ vì muốn mua vui, bất chấp tiếng nói của lương tâm và sự cười chê của dư luân.
Lại nữa, tin yêu Chúa thì phải thương người, đặc biệt là những người nghèo khó, bệnh tật, đau khổ để ra tay giúp đỡ họ theo khả năng của mình. Tại sao có thể bỏ nhiều tiền ra để đi tìm thú vui vô luân vô đạo, nhưng lại dửng dưng trược sự đau khổ, nghèo đói của người khác, những người mà Chúa Kitô đang thực sự hiện diện nơi họ và thách đố chúng ta thi hành bác ái đối với họ ?
Người Công giáo có đức tin mà đi vào những con đường tội lỗi này thì đã chối bỏ Chúa một cách công khai bằng chính đời sống của mình rồi. Và cho dù miệng có nói tin Chúa cả trăm ngàn lần thì cũng vô ích mà thôi.Chắc chắn như vậy.
Nói khác đi, tin yêu Chúa thì phải chứng minh cụ thể bằng hành động, chứ không thể nói suông được.Một trong những cách cụ thể đó là phải xa tránh tội lỗi, vì chỉ có tội mới làm cho con người xa cách Thiên Chúa là Đấng trọn tốt trọn lành.
Đó là lý do vì sao Thánh Gioan Tông Đồ đã dạy:
“Ai phạm tội thì là người của ma quỷ.
Vì ma quỷ phạm tội từ lúc khởi dầu
Sở dĩ Con Thiên Chúa xuất hiện
Là để phá công việc của ma quỷ.”
( 1 Ga: 3: 8)
Đằnh rằng Chúa tha thứ mọi tội, trừ tội phạm đến Chúa Thánh Thần, tức tội hoàn toàn chối bỏ Chúa và tình thương của Người. Nhưng con người phải cố gắng về phần mình mà xa tránh tội lỗi.Nghĩa là không được lợi dụng lòng xót thương tha thứ của Chúa để cứ phạm tội và sống trong tội, rồi nại lấy cớ Chúa tha thứ hết để không sám hối, sửa mình.
Chúa thương và tha thứ : đúng. Nhưng cho những người có tội biết ăn năn sám hối, và quyết tâm từ bỏ tội, sau khi đã lỡ phạm tội vì yếu đuối con người, chứ không tha thứ cho kẻ lợi dụng lòng thương xót tha thứ của Chúa để cứ sống trong tội, cứ làm những sự dữ như giết người giết thai nhi, bắt cóc hãm hiếp phụ nữ, chặt đầu con tin, buôn bán phụ nữ và trẻ gái để cung cấp cho bọn lưu manh, bất lương hành nghề mãi dâm và ấu dâm rất khốn nạn ở khắp nơi trên thế giới tụchóa, vô luân vô đạo hiện nay. Kẻ nào sống như vậy thì hãy nghe lời cảnh cáo nghiệm khắc sau đây của Chúa Kitô:
“Ta biết các việc ngươi làm. Ngươi chẳng lạnh mà cũng chẳng nóng, Phải chi ngươi lạnh hẳn hay nóng hẳn đi. Nhưng vì người cứ hâm hâm, chẳng nóng, chẳng lạnh nên Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng Ta.” ( Kh 3:15-16 )
Tóm lại, tin yêu Chúa thì phải có quyết tâm sống theo đường lối của Chúa và bước đi theo Chúa Kitô là “ Con Đường, là sự Thật và là sự Sống.” ( Ga 14:6)
Sống theo đường lối của Thiên Chúa và bước đi theo Chúa Kitô là cách thể hiện niềm tin mạnh mẽ và sống động nhất để được cứu độ mà vào Nước Trời hưởng phúc vĩnh cửu với Chúa là Cha nhân từ, đang chờ đón và mở rộng vòng tay để ôm lấy mọi con cái tứ phương trở về, sau khi đã sống một đời tin yêu Chúa thực sự trên trần gian này.
Ước mong những giải đáp trên thỏa mãn câu hỏi đặt ra.
LM Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
